หมาน้อยเรียกกันมาแต่โบร่ำโบราณน่ะค่ะแต่บางครั้งก็ถูกเรียกว่าหมอน้อยแล้วแต่พื้นที่ และเรียกตามชื่อทางภาคกลางจะเรียกเครือหมาน้อยว่า”กรุงเขมา” ลักษณะของเครือหมาน้อยจะเป็นเครือเลื้อยคล้ายๆกับใบย่านาง แต่ลักษณะของใบจะออกคล้ายรูปหัวใจสีเขียวมีขนอ่อนๆตามใบและเถาหรือกิ่ง
หมาน้อยนั้นบ้านน้อยได้ทานมาตั้งแต่เด็ก เพราะแถบภาคอิสานจะมีแม่ค้าสมัยก่อนทำขาย ตอนนั้นเท่าที่จำได้จะถ้วยล่ะ5บาท แล้วต่อมาก็ไม่ค่อยมีใครทำขาย ถ้าอยากทานแล้วล่ะก็ต้องให้ผู้เชี่ยวชาญคั้นหรือทำให้ทานเท่านั้น เพราะถ้าคั้นหรือทำไม่ถูกสูตรหมอน้อยหรือหมาน้อยก็จะไม่แข็งไม่เป็นวุ้น ก็ไม่เป็นหมาน้อยนั่นเองค่ะ
ใบหมาน้อยลักษณะคล้ายรูปหัวใจ มีขนอ่อนตามใบ
โดยส่วนตัวแล้วบ้านน้อยเองชอบทานหมาน้อยมากเพราะมีรสชาติที่อร่อย แต่ไม่เคยทำทานเองหากแต่ว่ามีพี่สาวที่สนิทกันเชี่ยวชาญและทำหมาน้อยอร่อยมาก เพียงแค่เอ่ยว่าอยากทานหมาน้อยเมื่อไหร่พี่แกก็จะจัดให้ตลอด และรสชาติก็ไม่มีตกหล่น
วันนี้ก็เลยขอสูตรจากพี่เค้ามาคั้นเองและก็นำมาฝากแฟนๆที่หาเครือหมาน้อยได้ ลองคั้นและทำอาหารอิสานดั่งเดิมทานกัน มาดูสูตรและวิธีการคั้นหมาน้อยกันเลยค่ะ
วัสดุและเครื่องปรุง”หมาน้อย”หรือ”หมอน้อย”ของแซ่บอิสาน
- ใบหมาน้อย 30-40 ใบ หรือประมาณ(ใส่เยอะจะได้เข้มข้น)
- ใบย่านาง 4-5 ใบ
- น้ำเปล่า 1-2 ถ้วยหรือพอพีกันกับจำนวนของใบหมาน้อย (อย่าใส่เยอะน่ะค่ะไม่งั้นจะทำให้หมาน้อยไม่แข็งตัวเป็นวุ้น)
- แจ่วปลาที่ปรุงรสชาติไว้เรียบร้อยแล้ว
- พริกป่น ่1-2 ช้อนชา
สูตรและวิธีทำ”หมาน้อย”
- นำใบหมาน้อย และ ใบย่านาง มาล้างให้สะอาดใส่น้ำพอดีกันกับใบหมาน้อยไม่ต้องใส่น้ำจนท่วมน่ะค่ะไม่งั้นจะคั้นไม่เป็นวุ้น คั้นจะใบหมาน้อยและใบยานางจนใบหมดยาง หรือสังเกตดูน้ำที่คั้นจะเริ่มเป็นวุ้นแล้วก็พอ
- นำตะแกรงมากรองเอาแต่วุ้นหรือน้ำที่คั้นใบหมาน้อยได้ มาผสมกับแจ่วปลาที่เตรียมไว้แล้วเติมพริกป่นเล็กน้อย คนให้เข้ากัน
- แล้ววางพักไว้จะใส่ในหม้อแล้วค่อยตักทานหรือจะเทใส่เป็นถ้วยๆก็ได้ ทิ้งไว้ไม่เกิน 10-15 นาทีหมาน้อยก็จะแข็งเป็นวุ้นและก็พร้อมทานได้แล้วค่ะ
- หมาน้อยสูตรนี้รสชาติจะแซ่บ ต้องปรุงแจ่วปลาให้แซ่บนัวด้วยน่ะค่ะแจ่วปลาแซ่บๆนัวๆเนื้อปลาข้นๆผสมกับหมาน้อยที่คั้นได้ที่แล้วล่ะก็ รสชาติออกมาแซ่บแน่นอน
หมาน้อยหรือหมอน้อยหรือกรุงเขมานี้ ไม่ได้แค่แซ่บอย่างเดียวน่ะค่ะบ้านน้อยรู้มาว่าประโยชน์ทางยาไม่แพ้ใบย่านางเลย สรรพคุณทางยาหลักๆก็คือเป็นสมุนไพรแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ,แก้ร้อนใน,แก้โรคตับแก้ดีซ่าน,แก้ไข้มาเลเรีย ใช้เป็นยาเจริญอาหาร,ยาอายุวัฒนะ,แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ,เป็นยาบำรุง,ยาสงบประสาท,ระบายนิ่ว และอื่นๆอีกมากมาย
เมื่อก่อนก็ทานเพราะชอบอาหารพื้นบ้านอาหารอิสานเท่านั้น แต่ตอนนี้ต้องทานเป็นประจำแล้วล่ะค่ะสรรพคุณเยอะอย่างนี้ยิ่งทานยิ่งดีต่อสุขภาพ วิธีทำก็ง่ายแค่เราตำแจ่วปลาแล้วก็มาคั้นหมาน้อยให้เป็นวุ้นแล้วก็มาผสมกันก็เป็นเมนูอิสานจานเด็ดแถมมีประโยชน์อีกด้วย
บ้านน้อยเองชอบตักทานเมนู”หมาน้อย”หรือ”หมอน้อย”เล่นๆแต่ว่าใครจะทานกับข้าวสวยหรือข้าวเหนียวก็เข้ากันหมด ลองหาสมุนไพรไทยอย่างเครือหมาน้อยมาทำอาหารให้เป็นยาทานกันน่ะค่ะ รับรองนอกจากแซ่บแล้วยังดีต่อสุขภาพอีกด้วย บ้านน้อยคอนเฟริมค่ะ
